Yavuz sultan selim padişah olma sürecini nasıl yaşadı?

Yavuz Sultan Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı olarak 1512 yılında tahta çıkmıştır. Onun padişah olma süreci, Osmanlı tarihindeki en çalkantılı ve dramatik taht mücadel elerinden biri olarak kabul edilir. Bu süreç, babası II. Bayezid'in saltanatının son yıllarında başlayan ve kardeşleriyle giriştiği amansız bir mücadele ile şekillenmiştir.

II. Bayezid'in hayattaki dört oğlu vardı: Ahmed, Korkut, Selim ve Şehinşah. Saltanatın ilerleyen yıllarında, padişahın yaşlanması ve devlet işlerinden giderek uzaklaşması, şehzadeler arasında taht kavgasını körükledi. Geleneksel olarak, şehzadeler lala eşliğinde sancaklara vali olarak atanır ve padişah ölünceye veya tahttan çekilinceye kadar bu görevde kalırlardı. Ancak II. Bayezid döneminde, merkezi otoritenin zayıflaması ve yeniçerilerin etkinliğinin artması, şehzadeleri daha erken harekete geçmeye teşvik etti.

Selim, Trabzon sancakbeyi olarak görev yapıyordu. Sert mizacı, disiplinli yönetimi ve askeri yetenekleriyle tanınıyordu. Özellikle doğu sınırlarında Gürcüler ve Safevilerle yaptığı başarılı mücadel eler, onun askeri becerilerini ortaya koymuştu. Ancak, babası II. Bayezid daha ılımlı ve barışçıl bir politika izliyordu ve Selim'in sert karakteri babasının hoşuna gitmiyordu. Bu nedenle, tahtın en güçlü adayı, babasının gözdesi ve Amasya sancakbeyi olan ağabeyi Şehzade Ahmed olarak görülüyordu.

1511 yılına gelindiğinde, II. Bayezid'in sağlığı bozulmuş ve devlet işleri aksamaya başlamıştı. Bu durum, şehzadeleri harekete geçirdi. Selim, babasının kendisine karşı olan tutumunu ve Ahmed'in tahta geçme ihtimalini değerlendirerek, askeri bir güç toplamaya başladı. Önce Kırım'a geçti ve orada destek topladı. Ardından, bir orduyla İstanbul'a doğru yürüdü. Amacı, babasını tahttan çekilmeye zorlamak ve kendisini veliaht ilan ettirmekti.

Selim, 1511 yılında İstanbul'a yaklaştığında, babası II. Bayezid tarafından gönderilen bir orduyla Çorlu'da karşılaştı. İki taraf arasında yaşanan çatışmada Selim yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Bu yenilgi, onun planlarını geçici olarak sekteye uğrattı. Ancak, Selim pes etmedi ve Kırım'a dönerek yeni bir strateji geliştirdi.

Selim'in tahta çıkışında en kritik rolü yeniçeriler oynadı. Yeniçeriler, II. Bayezid'in pasif politikalarından ve devletin zayıflamasından memnun değillerdi. Selim'in askeri disiplini ve güçlü liderlik vasıfları, onların gözünde ideal bir padişah adayı olarak görülmesine neden oldu. 1512 yılı başlarında, yeniçeriler açıkça Selim'i desteklediklerini ilan ettiler ve II. Bayezid'i tahttan çekilmeye zorladılar.

Yeniçerilerin baskısı ve devletin içinde bulunduğu kriz ortamı karşısında II. Bayezid, 24 Nisan 1512 tarihinde tahttan çekildi. Yerine, oğlu Selim'i padişah olarak atadı. Böylece, Yavuz Sultan Selim resmen Osmanlı tahtına oturdu.

Selim, tahta çıktıktan sonra saltanatını güvence altına almak için hızlı hareket etti. Önce, tahtın en güçlü rakibi olan ağabeyi Şehzade Ahmed'i etkisiz hale getirdi. Ardından, diğer kardeşleri Korkut ve diğer potansiyel rakipleri ortadan kaldırdı. Bu hamleler, Osmanlı tarihinde "kardeş katli" geleneğinin en sert şekilde uygulandığı örneklerden biri oldu.

Yavuz Sultan Selim'in padişah olma süreci, Osmanlı tarihinde bir dönüm noktasıdır. Bu süreç:

• Merkezi otoritenin güçlendirilmesi
• Yeniçerilerin siyaset üzerindeki etkisinin artması
• Doğuya yönelik fetih politikalarının başlaması

gibi önemli sonuçlar doğurmuştur. Selim'in sekiz yıllık kısa saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırlarını önemli ölçüde genişletmiş ve devletin karakterini değiştirmiştir.

Yavuz Sultan Selim'in padişah olma süreci, bir yandan hanedan içi mücadelenin ne denli acımasız olabildiğini gösterirken, diğer yandan onun kararlılığı, askeri dehası ve siyasi manevraları sayesinde tahta çıkabildiğini ortaya koyar. Bu süreç, Osmanlı İmparatorluğu'nun geleceğini şekillendiren önemli bir dönem olarak tarihteki yerini almıştır.