Diş Latince "dentis" veya "dent" sözcüğünden dilimize geçen diş, insan ve birçok hayvanda ortak olarak bulunan, çene kemiği üzerine sabitlenmiş kemik şeklindeki yapılardır. Dişler, ağzımızdan çıkan seslerin söze dönüşmesini sağlar ve çiğneme işlevinin yerine getirilmesinde önemli bir rol üstlenir. Dişler, bir ucu çene üzerine sabitlenmiş, diğer uçları ise ağız içinde serbest şekilde bulunan küçük ve sert kemiğimsi yapılardır. Sindirimin ilk başladığı yer olan ağızda, ilk sindirim görevini üstlenen dişler, besinlerin çiğneme yolu ile parçalanmasını ve böylece yutma işlevinin sağlanarak mide içinde tüketilen besinlerin hazmının gerçekleşmesini sağlar. Yüz güzelliği açısından da oldukça önemli olan dişler, konuşma güzelliğini de etkiler. Dişin Çıkma Zamanı İnsanlarda dişlerin çıkmaya başlaması altı veya yedi aylıkken gerçekleşir. İlk çıkan dişlere süt dişi adı verilir. Bu süt dişleri, bebeklerde çiğneme ve yutma işlevinin gelişmesi için oldukça önemlidir. Süt dişleri altı yaşına kadar yaklaşık yirmi adet üstten ve alttan çıkar. Altı yaşından sonra bu dişler düşer ve yerlerine daimi dişler çıkar. Daimi dişler, çene üzerinde süt dişlerinin düşmesinden sonra yerlerine gelir ve yaklaşık yirmi iki yaşlarında otuz iki adet olmak üzere tamamlanır. Ön kısımdaki yirmi adet dişin yenilenmesi işlemi tamamlandıktan sonra azı dişler çıkmaya başlar ve çene yapısı ile çiğneme yeteneğinin tamamlanmasını sağlar. Dişin Bölümleri Dişler taç, boyun ve kök olmak üzere üç bölüme ayrılır ve incelenir:
Hayvanlarda dişler genellikle tutma ve parçalama yani saldırı işlevleri için kullanılır. Örneğin, köpeklerde dişler hem saldırı hem de parçalama işlevini yerine getirir. Kuşlarda diş bulunmaz. Diğer hayvanlarda ise dişler genellikle insanlar ile benzer özellikler taşır. Dişin mine, dentin ve sement adı verilen sert kısımları ve pulpa adı verilen yumuşak kısmı bulunur:
Diş Çeşitleri Dişler, taç yapılarına ve fonksiyonlarına göre çeşitlendirilir:
Dişlerin Bulunduğu Yerlere Göre İsimler Kesici dişler: Çene kemiği üzerinde alt ve üst olmak üzere sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler ağzın ön kısmında yer alır. Köpek dişleri: Alt ve üst olmak üzere çene üzerinde dört adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, kesici dişlerin hemen yanında bulunur. Küçük azı dişleri: Alt ve üst diş olarak ağız içinde sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, köpek dişlerinden sonra gelir. Büyük azı dişleri: Ağız içinde üst ve altta toplam on iki adet bulunan ve çiğneme işlevinin gerçekleştiği dişlerdir. Yirmi yaş dişi olarak adlandırılan bu dişler, çene yapısının da oluşmasını sağlar. Dişlerde Meydana Gelen Yapısal Bozukluklar Dişlerde meydana gelen yapısal bozukluklar şu şekildedir:
|