Diş Çeşitleri ve Temizliği
08 Temmuz 2024

Diş Çeşitleri ve Temizliği

Diş

Latince "dentis" veya "dent" sözcüğünden dilimize geçen diş, insan ve birçok hayvanda ortak olarak bulunan, çene kemiği üzerine sabitlenmiş kemik şeklindeki yapılardır. Dişler, ağzımızdan çıkan seslerin söze dönüşmesini sağlar ve çiğneme işlevinin yerine getirilmesinde önemli bir rol üstlenir. Dişler, bir ucu çene üzerine sabitlenmiş, diğer uçları ise ağız içinde serbest şekilde bulunan küçük ve sert kemiğimsi yapılardır.

Sindirimin ilk başladığı yer olan ağızda, ilk sindirim görevini üstlenen dişler, besinlerin çiğneme yolu ile parçalanmasını ve böylece yutma işlevinin sağlanarak mide içinde tüketilen besinlerin hazmının gerçekleşmesini sağlar. Yüz güzelliği açısından da oldukça önemli olan dişler, konuşma güzelliğini de etkiler.

Dişin Çıkma Zamanı

İnsanlarda dişlerin çıkmaya başlaması altı veya yedi aylıkken gerçekleşir. İlk çıkan dişlere süt dişi adı verilir. Bu süt dişleri, bebeklerde çiğneme ve yutma işlevinin gelişmesi için oldukça önemlidir. Süt dişleri altı yaşına kadar yaklaşık yirmi adet üstten ve alttan çıkar. Altı yaşından sonra bu dişler düşer ve yerlerine daimi dişler çıkar. Daimi dişler, çene üzerinde süt dişlerinin düşmesinden sonra yerlerine gelir ve yaklaşık yirmi iki yaşlarında otuz iki adet olmak üzere tamamlanır. Ön kısımdaki yirmi adet dişin yenilenmesi işlemi tamamlandıktan sonra azı dişler çıkmaya başlar ve çene yapısı ile çiğneme yeteneğinin tamamlanmasını sağlar.

Dişin Bölümleri

Dişler taç, boyun ve kök olmak üzere üç bölüme ayrılır ve incelenir:
  • Taç: Dişin ağız içinde kalan ve dışarıdan görünen kısmıdır. Bu kısım, çiğneme işlevinin gerçekleşmesini sağlar.
  • Boyun: Taç kısmı ile kök kısmı arasında bulunan yere verilen addır. Diş eti ile birebir temas halinde olan bu bölge, dişin en hassas kısmıdır.
  • Kök: Dişin çene eti içine saplanmış olan kısmına verilen addır. Bu kısım, dişin çene üzerinde sabitlenmesini sağlar.

Hayvanlarda dişler genellikle tutma ve parçalama yani saldırı işlevleri için kullanılır. Örneğin, köpeklerde dişler hem saldırı hem de parçalama işlevini yerine getirir. Kuşlarda diş bulunmaz. Diğer hayvanlarda ise dişler genellikle insanlar ile benzer özellikler taşır.

Dişin mine, dentin ve sement adı verilen sert kısımları ve pulpa adı verilen yumuşak kısmı bulunur:
  • Mine: Dişin en dış yüzeyini kaplayan ve dişe şeffaf bir görünüm kazandıran yapıdır. Doğada bulunan en sert maddelerden biridir.
  • Sement: Diş eti tabakasının üzerini kaplayan ince yapıdır.
  • Dentin: Pulpa yani diş özünü içinde bulunduran ve dişin yarı yumuşak olan kısmıdır. Dişe sarımsı rengini veren dentin, yaşlandıkça artar ve dişlerin renginin koyulaşmasına neden olur.
  • Pulpa: Dişin iç kısmında oluşan damar ve bağların bulunduğu kısımdır. Pulpa, dişin özüdür ve dişin kanlanması, basınçları hissetmesi gibi faaliyetler pulpa sayesinde gerçekleşir. Dişlerde meydana gelen hastalıklar ve ağrılar, dişin pulpa kısmında gerçekleşir.

Diş Çeşitleri

Dişler, taç yapılarına ve fonksiyonlarına göre çeşitlendirilir:
  • Hypodont dişler: Yüksek taçlı diş şekilleridir.
  • Brachydont dişler: Taç kısımları alçak diş şekilleridir.
  • Bunodont dişler: Yuvarlak tüberkülerli diş şekilleridir.
  • Selenodont dişler: Yüzeyleri hilal şeklinde olan dişlerdir.
  • Homodont dişler: Tüm ağız içinde aynı özelliğe sahip dişlerdir.
  • Heterodont dişler: Tüm ağız içinde farklı özellikler gösteren dişlerdir.

Dişlerin Bulunduğu Yerlere Göre İsimler

Kesici dişler: Çene kemiği üzerinde alt ve üst olmak üzere sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler ağzın ön kısmında yer alır.

Köpek dişleri: Alt ve üst olmak üzere çene üzerinde dört adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, kesici dişlerin hemen yanında bulunur.

Küçük azı dişleri: Alt ve üst diş olarak ağız içinde sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, köpek dişlerinden sonra gelir.

Büyük azı dişleri: Ağız içinde üst ve altta toplam on iki adet bulunan ve çiğneme işlevinin gerçekleştiği dişlerdir. Yirmi yaş dişi olarak adlandırılan bu dişler, çene yapısının da oluşmasını sağlar.

Dişlerde Meydana Gelen Yapısal Bozukluklar

Dişlerde meydana gelen yapısal bozukluklar şu şekildedir:
  • Dişlerin şekil ve büyüklüklerinin farklı olması.
  • Diş minelerinde meydana gelen aşırı sararma.
  • Erken süt dişi kaybı.
  • Diş eti yaraları ve dişlerde çürüme.
  • Dişlerde diziliş bozukluğu nedeni ile yamukluk oluşması.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Diş Taşı Nasıl Temizlenir?

Diş Taşı Nasıl Temizlenir?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Diş Eti Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi

Diş Eti Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi

Diş Kaplama Çeşitleri Türleri ve Özellikleri

Diş Kaplama Çeşitleri Türleri ve Özellikleri

Diş Taktırma Yöntemleri

Diş Taktırma Yöntemleri

Karbonatla Diş Beyazlatma Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Karbonatla Diş Beyazlatma Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Yirmilik Diş Çekimi

Yirmilik Diş Çekimi

Güncel

Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi

Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Kırık Diş Tedavisi Nelerdir?

Kırık Diş Tedavisi Nelerdir?

Güncel

Diş Kurdu Belirtileri ve Tedavisi

Diş Kurdu Belirtileri ve Tedavisi

Diş Eti Şişmesi Belirtileri ve Tedavisi

Diş Eti Şişmesi Belirtileri ve Tedavisi

Süt dişleri Çıkması

Süt dişleri Çıkması

Diş Eti Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Diş Eti Hastalıkları Belirtileri ve Tedavisi

Azı Diş Çekimine Yol Açan Unsurlar

Azı Diş Çekimine Yol Açan Unsurlar

Diş Eti Kanaması Tarifi ve Malzemeleri

Diş Eti Kanaması Tarifi ve Malzemeleri

Diş Yaptırma Çeşitleri

Diş Yaptırma Çeşitleri