Diş Çeşitleri ve Temizliği

Dişler, insanların ve birçok hayvanın çiğneme, konuşma ve estetik açıdan önemli yapı taşlarıdır. Çeşitli bölümleri ve çeşitleri ile dişler, besinlerin sindirimine katkı sağlarken, ağız sağlığının korunmasında da kritik rol oynar. Dişlerin yapısı, işlevi ve oluşum süreci hakkında bilgi edinmek, genel sağlık için faydalıdır.
Diş Çeşitleri ve Temizliği
10 Eylül 2024

Diş


Latince "dentis" veya "dent" sözcüğünden dilimize geçen diş, insan ve birçok hayvanda ortak olarak bulunan, çene kemiği üzerine sabitlenmiş kemik şeklindeki yapılardır. Dişler, ağzımızdan çıkan seslerin söze dönüşmesini sağlar ve çiğneme işlevinin yerine getirilmesinde önemli bir rol üstlenir. Dişler, bir ucu çene üzerine sabitlenmiş, diğer uçları ise ağız içinde serbest şekilde bulunan küçük ve sert kemiğimsi yapılardır.

Sindirimin ilk başladığı yer olan ağızda, ilk sindirim görevini üstlenen dişler, besinlerin çiğneme yolu ile parçalanmasını ve böylece yutma işlevinin sağlanarak mide içinde tüketilen besinlerin hazmının gerçekleşmesini sağlar. Yüz güzelliği açısından da oldukça önemli olan dişler, konuşma güzelliğini de etkiler.

Dişin Çıkma Zamanı


İnsanlarda dişlerin çıkmaya başlaması altı veya yedi aylıkken gerçekleşir. İlk çıkan dişlere süt dişi adı verilir. Bu süt dişleri, bebeklerde çiğneme ve yutma işlevinin gelişmesi için oldukça önemlidir. Süt dişleri altı yaşına kadar yaklaşık yirmi adet üstten ve alttan çıkar. Altı yaşından sonra bu dişler düşer ve yerlerine daimi dişler çıkar. Daimi dişler, çene üzerinde süt dişlerinin düşmesinden sonra yerlerine gelir ve yaklaşık yirmi iki yaşlarında otuz iki adet olmak üzere tamamlanır. Ön kısımdaki yirmi adet dişin yenilenmesi işlemi tamamlandıktan sonra azı dişler çıkmaya başlar ve çene yapısı ile çiğneme yeteneğinin tamamlanmasını sağlar.

Dişin Bölümleri


Dişler taç, boyun ve kök olmak üzere üç bölüme ayrılır ve incelenir:
  • Taç: Dişin ağız içinde kalan ve dışarıdan görünen kısmıdır. Bu kısım, çiğneme işlevinin gerçekleşmesini sağlar.
  • Boyun: Taç kısmı ile kök kısmı arasında bulunan yere verilen addır. Diş eti ile birebir temas halinde olan bu bölge, dişin en hassas kısmıdır.
  • Kök: Dişin çene eti içine saplanmış olan kısmına verilen addır. Bu kısım, dişin çene üzerinde sabitlenmesini sağlar.

Hayvanlarda dişler genellikle tutma ve parçalama yani saldırı işlevleri için kullanılır. Örneğin, köpeklerde dişler hem saldırı hem de parçalama işlevini yerine getirir. Kuşlarda diş bulunmaz. Diğer hayvanlarda ise dişler genellikle insanlar ile benzer özellikler taşır.

Dişin mine, dentin ve sement adı verilen sert kısımları ve pulpa adı verilen yumuşak kısmı bulunur:
  • Mine: Dişin en dış yüzeyini kaplayan ve dişe şeffaf bir görünüm kazandıran yapıdır. Doğada bulunan en sert maddelerden biridir.
  • Sement: Diş eti tabakasının üzerini kaplayan ince yapıdır.
  • Dentin: Pulpa yani diş özünü içinde bulunduran ve dişin yarı yumuşak olan kısmıdır. Dişe sarımsı rengini veren dentin, yaşlandıkça artar ve dişlerin renginin koyulaşmasına neden olur.
  • Pulpa: Dişin iç kısmında oluşan damar ve bağların bulunduğu kısımdır. Pulpa, dişin özüdür ve dişin kanlanması, basınçları hissetmesi gibi faaliyetler pulpa sayesinde gerçekleşir. Dişlerde meydana gelen hastalıklar ve ağrılar, dişin pulpa kısmında gerçekleşir.

Diş Çeşitleri

Dişler, taç yapılarına ve fonksiyonlarına göre çeşitlendirilir:
  • Hypodont dişler: Yüksek taçlı diş şekilleridir.
  • Brachydont dişler: Taç kısımları alçak diş şekilleridir.
  • Bunodont dişler: Yuvarlak tüberkülerli diş şekilleridir.
  • Selenodont dişler: Yüzeyleri hilal şeklinde olan dişlerdir.
  • Homodont dişler: Tüm ağız içinde aynı özelliğe sahip dişlerdir.
  • Heterodont dişler: Tüm ağız içinde farklı özellikler gösteren dişlerdir.

Dişlerin Bulunduğu Yerlere Göre İsimler

Kesici dişler: Çene kemiği üzerinde alt ve üst olmak üzere sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler ağzın ön kısmında yer alır.

Köpek dişleri: Alt ve üst olmak üzere çene üzerinde dört adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, kesici dişlerin hemen yanında bulunur.

Küçük azı dişleri: Alt ve üst diş olarak ağız içinde sekiz adet bulunan dişlerdir. Bu dişler, köpek dişlerinden sonra gelir.

Büyük azı dişleri: Ağız içinde üst ve altta toplam on iki adet bulunan ve çiğneme işlevinin gerçekleştiği dişlerdir. Yirmi yaş dişi olarak adlandırılan bu dişler, çene yapısının da oluşmasını sağlar.

Dişlerde Meydana Gelen Yapısal Bozukluklar

Dişlerde meydana gelen yapısal bozukluklar şu şekildedir:
  • Dişlerin şekil ve büyüklüklerinin farklı olması.
  • Diş minelerinde meydana gelen aşırı sararma.
  • Erken süt dişi kaybı.
  • Diş eti yaraları ve dişlerde çürüme.
  • Dişlerde diziliş bozukluğu nedeni ile yamukluk oluşması.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Bergüzin 12 Eylül 2024 Perşembe

Sinire yakın 20'lik diş çekimi riskleri hakkında birçok olumsuz deneyim duydum. Özellikle şişlik, ağrı ve enfeksiyon gibi sorunlar sıkça yaşanıyor. Diş hekimine gitmekten çekinmemek önemli; aksi halde bu riskler daha da artabilir. Yeterince bilgi alınmadan işlem yapılmamalı.

Cevap yaz
soru
Servinaz 11 Ağustos 2024 Pazar

Dişlerin çiğneme ve konuşma üzerindeki etkisi gerçekten çok önemli. Dişlerin sağlıklı olması, hem sindirim sürecini başlatıyor hem de estetik açıdan yüz güzelliğine katkıda bulunuyor. Özellikle süt dişlerinin erken dönemdeki önemi dikkat çekici, bu dişlerin düşmesi ve yerini daimi dişlerin alması süreci, çene yapısının ve çiğneme yeteneğinin gelişimi için kritik bir aşama. Peki, dişlerde meydana gelen yapısal bozukluklar, bu süreci nasıl etkiliyor? Dişlerin şekil ve büyüklüklerindeki farklılıklar, bir bireyin beslenme alışkanlıklarını ya da genel sağlığını nasıl etkileyebilir?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Dişlerin Çiğneme ve Konuşma Üzerindeki Etkisi
Servinaz, dişlerin sağlığı, çiğneme ve konuşma gibi temel fonksiyonlar üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Dişlerin düzgün bir şekilde hizalanması, besinlerin etkili bir şekilde çiğnenmesini sağlarken, aynı zamanda seslerin doğru bir şekilde üretilmesi için de gereklidir. Dişlerin sağlıklı olması, sindirim sürecinin başlangıcını destekleyerek vücudun genel sağlığına önemli katkılarda bulunur.

Süt Dişlerinin Önemi
Süt dişleri, çene yapısının gelişimi ve çiğneme yeteneğinin kazanılması açısından kritik bir rol oynar. Bu dişlerin zamanında düşmesi ve yerini daimi dişlerin alması, çene yapısının doğru gelişimini sağlar. Geç düşme veya yapısal bozukluklar, çiğneme işlevini olumsuz etkileyebilir ve dolayısıyla sindirim sürecine de zarar verebilir.

Yapısal Bozuklukların Etkisi
Dişlerde meydana gelen yapısal bozukluklar, bireyin beslenme alışkanlıklarını ve genel sağlığını önemli ölçüde etkileyebilir. Örneğin, dişlerin şekil ve büyüklüğündeki farklılıklar, bazı besinlerin yeterince çiğnenmemesine yol açabilir. Bu durum, sindirim sistemine olumsuz yansıyabilir ve zamanla beslenme yetersizliklerine neden olabilir. Ayrıca, estetik bir kaygı da doğurabilir; dişlerin düzgün olmaması, bireyin özgüvenini etkileyebilir.

Sonuç olarak, diş sağlığının korunması, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan son derece önemlidir. Dişlerin düzgün gelişim süreci ve sağlıklı yapısı, bireyin yaşam kalitesini artırmada büyük bir rol oynamaktadır.

Çok Okunanlar
Diş Duası Okunuşu ve Anlamı
Diş Duası Okunuşu ve Anlamı
Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?
Diş Dolgusu Nasıl Yapılır?
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Diş Eti Çekilmesi Belirtileri ve Tedavisi
Diş Eti Çekilmesi Belirtileri ve Tedavisi
Diş Tartarı Temizleme Yöntemleri
Diş Tartarı Temizleme Yöntemleri
Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Diş Temizleme Nasıl Yapılır?
Diş Temizleme Nasıl Yapılır?
Limonla Diş Beyazlatma Yöntemleri
Limonla Diş Beyazlatma Yöntemleri
Güncel
Diş Çeşitleri Türleri ve Özellikleri
Diş Çeşitleri Türleri ve Özellikleri
Güncel
Diş Köprü Nedir?
Diş Köprü Nedir?
Markalara Göre Diş İpi Çeşitleri
Markalara Göre Diş İpi Çeşitleri
Diş İpi Nasıl Kullanılır?
Diş İpi Nasıl Kullanılır?
Diş Ameliyatı ve Sonrası
Diş Ameliyatı ve Sonrası
Azı Diş Çekimine Yol Açan Unsurlar
Azı Diş Çekimine Yol Açan Unsurlar
Gömülü Diş Çekimi İşlemi
Gömülü Diş Çekimi İşlemi
Şiddetli Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi
Şiddetli Diş Ağrısı Belirtileri ve Tedavisi