Osmanlı'da ilk bütçeyi kim hazırlamıştır, hangi padişah?

Osmanlı İmparatorluğu, 14. yüzyıldan itibaren geniş bir coğrafyaya yayılmış ve tarihsel süreç içinde çeşitli yönetim biçimleri ve mali sistemler geliştirmiştir. Bu makalede, Osmanlı'da ilk bütçeyi hazırlayan kişi ve dönemin padişahı hakkında detaylı bilgiler sunulacaktır.

Osmanlı İmparatorluğu, kuruluş döneminden itibaren mali yönetiminde çeşitli uygulamalar geliştirmiştir. Erken dönemlerde gelirlerin ve giderlerin kaydedilmesi, bütçeleme sisteminin temelini oluşturmuştur. Ancak, modern anlamda bütçeleme ve mali planlama, 19. yüzyılda daha sistematik bir duruma gelmiştir.

Osmanlı'da ilk bütçeyi hazırlayan kişi, 19. yüzyılda görev yapan Maliye Nazırı (Maliye Bakanı) Kamil Paşa'dır. Bu bütçe, 1862 yılında II. Abdülhamid döneminde hazırlanmıştır. Kamil Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun mali durumunu iyileştirmek ve mali disiplin sağlamak amacıyla modern bütçeleme tekniklerini uygulamıştır.

II. Abdülhamid, İmparatorlukta çeşitli reformlar gerçekleştiren bir padişahtır. Mali alandaki reformları, devletin ekonomik istikrarını sağlamak ve dış borçların yönetimini kolaylaştırmak adına büyük önem taşımaktadır. Bu reformlar çerçevesinde, bütçeleme sisteminin modernleştirilmesi ve merkezi bir mali yönetim oluşturulması hedeflenmiştir.

1862 yılında hazırlanan ilk Osmanlı bütçesi, devletin gelir ve giderlerini sistematik bir şekilde ortaya koymuştur. Bu bütçede;

• Devlet gelirleri (vergi, harç vb.)
• Devlet giderleri (askeri harcamalar, kamu hizmetleri vb.)
• Yatırım projeleri
• Sosyal harcamalar

şeklinde kalemler yer almıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk bütçenin hazırlanması, mali yönetim açısından önemli bir adım olmuştur. Kamil Paşa'nın öncülüğünde gerçekleştirilen bu uygulama, mali disiplini sağlamak ve devletin ekonomik yapısını güçlendirmek için büyük bir fırsat sunmuştur. II. Abdülhamid dönemindeki bu reformlar, Osmanlı'nın modernleşme çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmelidir.

Sonuç olarak, Osmanlı'da ilk bütçeyi hazırlayan Kamil Paşa, II. Abdülhamid'in yönetiminde önemli bir rol üstlenmiş ve modern mali yönetimin temellerini atmıştır. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu'nun mali yapısının gelişmesine katkı sağlamış ve sonraki dönemlerdeki bütçeleme uygulamalarına zemin hazırlamıştır.