IV. Mehmet Dönemi ve Önemli Olayları
IV. Mehmet (Avcı Mehmet), 1648-1687 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nu yönetmiştir. Saltanatı, hem iç karışıklıklar hem de dış savaşlarla dolu, Osmanlı tarihinin kritik dönemlerinden biridir. İşte bu dönemin en önemli olayları:
- Saltanatının Başlangıcı ve Köprülü Ailesi'nin Yükselişi: IV. Mehmet tahta çıktığında henüz 7 yaşındaydı, bu nedenle devlet yönetiminde annesi Turhan Sultan ve diğer naipler etkili oldu. 1656'da Köprülü Mehmet Paşa'nın sadrazam olması, iç karışıklıkları bastırmak ve ordunun disiplinini sağlamak açısından dönüm noktasıydı. Köprülü ailesi, bu dönemde etkin bir şekilde devleti yönetti.
- Girit'in Fethi (1645-1669): Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir parçası olan Girit kuşatması, IV. Mehmet döneminde tamamlandı. Uzun süren mücadel eler sonucunda 1669'da Kandiye Kalesi'nin alınmasıyla Girit adası Osmanlı topraklarına katıldı.
- Çehrin Seferi (1678): Osmanlılar, Ukrayna'daki Çehrin Kalesi'ni ele geçirerek Lehistan-Litvanya Birliği ve Rusya'ya karşı askeri bir başarı elde etti. Bu sefer, Osmanlı'nın Doğu Avrupa'daki etkisini pekiştirdi.
- II. Viyana Kuşatması (1683): IV. Mehmet döneminin en bilinen olayıdır. Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Viyana'yı kuşattı ancak Kutsal İttifak güçleri karşısında ağır bir yenilgi aldı. Bu yenilgi, Osmanlı'nın gerileme döneminin başlangıcı olarak kabul edilir.
- Kutsal İttifak Savaşları (1684-1699): II. Viyana yenilgisinin ardından Avusturya, Lehistan, Venedik ve sonradan Rusya'nın katıldığı Kutsal İttifak ile Osmanlı İmparatorluğu arasında savaşlar başladı. Bu savaşlar, Osmanlı'nın toprak kayıplarına yol açtı ve IV. Mehmet'in saltanatının son yıllarını etkiledi.
- İç İsyanlar ve Celali Ayaklanmaları: IV. Mehmet döneminde, Anadolu'da Celali isyanları devam etti. Bu isyanlar, devletin otoritesini sarsmış ve halkın güvenliğini tehlikeye atmıştır.
- Saltanatının Sonu: II. Viyana yenilgisi ve devam eden savaşlar nedeniyle artan hoşnutsuzluk, 1687'de IV. Mehmet'in tahttan indirilmesiyle sonuçlandı. Yerine kardeşi II. Süleyman geçti.
IV. Mehmet dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun hem genişleme hem de gerileme sinyallerinin görüldüğü, askeri başarılar ve ağır yenilgilerle dolu karmaşık bir dönem olarak tarihteki yerini almıştır. |